| |
III. Definicje |
| |
Stosowane w standardzie pojęcia oznaczają: |
| 3.1 |
3.1. Czynnik zmienności kosztów - miara poziomu działalności miejsca powstawania kosztów, względem której koszty pośrednie zachowują się jak zmienne lub stałe. |
| 3.2 |
3.2. Kalkulacja kosztów wytworzenia produktu - ogół czynności obliczeniowych zmierzających do ustalenia kwoty i struktury kosztów przypadających na jednostkę miary przedmiotu kalkulacji (jednostkę kalkulacyjną). |
| 3.3 |
3.3. Klucz rozliczeniowy kosztów pośrednich produkcji - wielkość (miara) pozwalająca przy uwzględnieniu związków przyczynowo-skutkowych, w sposób racjonalny, przypisać koszty pośrednie produkcji do przedmiotów produkcji (produktów), miejsc powstawania kosztów lub innych obiektów kosztów. |
| 3.4 |
3.4. Miejsce powstawania kosztów (mpk) - wydzielony organizacyjnie lub umownie obszar aktywności przedsiębiorstwa (np. zakład, wydział, gniazdo lub centrum produkcyjne, grupa maszyn lub pojedyncza maszyna, linia produkcyjna, brygada, stanowisko pracy ręcznej), którego koszty stanowią wyodrębniony obiekt kosztów. |
| 3.5 |
3.5. Obiekt kosztów - dowolny przedmiot lub podmiot odniesienia lub grupowania lub kalkulacji kosztów, wyodrębniony według określonych przez przedsiębiorstwo kryteriów w dostosowaniu do potrzeb zewnętrznych (sprawozdań finansowych) i wewnętrznych (zarządczych). Obiektem kosztów mogą być w szczególności produkty lub ich grupy, miejsca powstawania kosztów, funkcje (czynności), odbiorcy, itp. |
| 3.6 |
3.6. Półprodukty - produkty, które przeszły określone zamknięte fazy wytwarzania lub przetwarzania i zostaną wykorzystane w dalszych fazach procesu produkcyjnego do wytworzenia wyrobów gotowych. Część półproduktów może także stanowić przedmiot obrotu. |
| 3.7 |
3.7. Produkcja jednostkowa - wytwarzanie pojedynczego wyrobu lub kilku wyrobów jednego rodzaju, z reguły na indywidualne zamówienie odbiorcy. Produkcja taka odbywa się na ogół przy wykorzystaniu uniwersalnych stanowisk pracy, tj. przystosowanych do wykonywania wszystkich niezbędnych w danej fazie produkcji półproduktów (np. części) lub operacji. |
| 3.8 |
3.8. Produkcja masowa - wytwarzanie lub pozyskiwanie od natury wyrobów w dużych ilościach, w sposób ciągły, przeznaczonych dla anonimowego odbiorcy. Produkcja ta jest stale wznawiana. Odbywa się głównie przy wykorzystaniu maszyn i urządzeń przystosowanych do wykonywania jednego rodzaju operacji. |
| 3.9 |
3.9. Produkcja seryjna - wytwarzanie wyrobów w z góry ustalonych seriach (partiach) produkcyjnych o określonej ilości. Produkcja seryjna odbywa się głównie przy wykorzystaniu stanowisk pracy |
| 3.9 |
o ograniczonych możliwościach przezbrojeń. W zależności od długości serii wyróżnia się produkcję wielkoseryjną, średnioseryjną i małoseryjną. |
| 3.10 |
3.10. Produkty - wytworzone lub przetworzone przez przedsiębiorstwo bądź pozyskane od natury: wyroby gotowe zdatne do obrotu (sprzedaży), półprodukty lub produkty w toku. |
| 3.11 |
3.11. Produkty w toku - produkty znajdujące się w niezakończonej fazie wytwarzania lub przetwarzania (na stanowisku pracy), nie spełniające jeszcze wymogów technologicznych, technicznych i handlowych, warunkujących zaliczenie ich do wyrobów gotowych lub półproduktów. |
| 3.12 |
3.12. Przedmiot kalkulacji - obiekt kosztów stanowiący obiekt kalkulacji, jednoznacznie określony i dający się wyrazić dla potrzeb kalkulacji produktów za pomocą odpowiedniej miary. Dla produkcji jednorodnej obiekt kalkulacji wyraża się w naturalnych (fizycznych) jednostkach miary np. sztuka, kilogram. W przypadku znacznego zróżnicowania asortymentu produktów przedmiotem kalkulacji są umowne (obrachunkowe) jednostki miary. Umowną jednostkę miary ustala się także dla grup produktów (zbiorczych przedmiotów kalkulacji). |
| 3.13 |
3.13. Wyroby gotowe - produkty niepodlegające dalszemu przetworzeniu w obrębie przedsiębiorstwa, spełniające warunki przyjęte w obrocie (zdatne do sprzedaży). Wyrobami gotowymi mogą być zarówno produkty finalne (rynkowe), jak i wyroby podlegające dalszemu przetworzeniu w innych przedsiębiorstwach. |
| 3.14 |
3.14. Zasób - składnik ekonomiczny, wykorzystywany (np. środki trwałe) lub zużywany (np. materiały) przez przedsiębiorstwo do prowadzenia działalności. Obecność i rodzaj zasobów oraz możliwość ich wykorzystania zależą od zakresu działalności przedsiębiorstwa. |
| 3.15 |
3.15. Zasoby elastyczne - zasoby, których wykorzystanie lub zużycie zależy od ilości i rodzaju zadań realizowanych w ramach działalności przedsiębiorstwa. |
| 3.16 |
3.16. Zasoby zaangażowane - zasoby utrzymywane przez przedsiębiorstwo z wyprzedzeniem w stosunku do ich wykorzystania lub zużycia. |
| 3.17 |
3.17. Zasoby niewykorzystane - zasoby zaangażowane, które w okresie sprawozdawczym nie zostały w części lub w pełni wykorzystane do działalności przedsiębiorstwa np. wytwarzania produktów. |
| 3.18 |
3.18. Zdolność produkcyjna - wielkość produkcji możliwa do wytworzenia w jednostce czasu (miesiącu, kwartale, roku, przy pracy na jedną, dwie, trzy zmiany) za pomocą posiadanego przez przedsiębiorstwo potencjału wytwórczego (maszyn i urządzeń - ich liczby, rodzaju, wydajności, stopnia zużycia oraz efektywnych warunków techniczno-organizacyjnych produkcji takich jak: technologia produkcji, kwalifikacje, doświadczenie i wiedza pracowników, jakość, pracochłonność i złożoność produkowanych wyrobów). |
