KSR NR 3 VIII. USTALANIE PRZYCHODÓW I KOSZTÓW Z NIEZAKOŃCZONYCH UMÓW BUDOWLANYCH

VIII. USTALANIE PRZYCHODÓW I KOSZTÓW Z NIEZAKOŃCZONYCH UMÓW BUDOWLANYCH
8.1 8.1. Najpóźniej na dzień bilansowy ustala się przychody z wykonania każdej w istotnym stopniu zaawansowanej niezakończonej usługi budowlanej i koszty osiągnięcia tych przychodów. Stopień zaawansowania usługi jaki uznaje się za istotny jednostka określa w opisie przyjętych przez siebie zasad (polityki) rachunkowości. Niezakończone usługi budowlane zaawansowane w nieistotnym stopniu można wyceniać po poniesionych kosztach wytworzenia nie wyższych od kosztów, których pokrycie przez zamawiającego jest prawdopodobne i wykazuje jako produkty w toku. Zarówno przychody, jak i koszty ich osiągnięcia ustalane na dzień bilansowy oblicza się jako różnicę sumy wszystkich przychodów lub kosztów począwszy od rozpoczęcia danej umowy do dnia bilansowego oraz przychodów lub kosztów ujętych w poprzednich okresach.
8.1 Bez względu na sposób ustalania przychodów z tytułu umowy i kosztów ich osiągnięcia, przedstawionych w pkt. 8.2-8.4, na przychody z umów i koszty ich osiągnięcia dotyczące okresu sprawozdawczego wpływa różnica między sumą przychodów z wykonania umowy względnie kosztów ich osiągnięcia za okres od daty jej rozpoczęcia do dnia bilansowego, a przychodami z tytułu umowy względnie kosztami ich osiągnięcia odniesionymi na wynik finansowy w poprzednich okresach.
8.1 Sposób ustalania przychodów i kosztów ich osiągnięcia różni się jednak zależnie od tego, czy umowa budowlana przewiduje jej rozliczenie za pomocą cen stałych czy też „koszty plus”, czy możliwy jest wiarygodny pomiar stopnia zaawansowania umowy i innych czynników.
8.1 Zasady ustalania przychodów i kosztów, mające zastosowanie do niezakończonych umów budowlanych, stosuje się również odpowiednio do tych umów po ich zakończeniu, w celu właściwego rozliczenia całej umowy.
8.2 8.2. Jeżeli umowa budowlana przewiduje, że jej rozliczenie następuje za pomocą cen stałych, zaś:
8.2 a) ani umowa, ani ustalona w niej cena nie są kwestionowane,
8.2 b) wiarygodnie zmierzono na dzień bilansowy stopień zaawansowania umowy w sposób omówiony w rozdziale V Standardu,
8.2 c) kompletność i poprawność ustalenia dotychczas poniesionych kosztów wykonania umowy nie budzi zastrzeżeń,
8.2 d) jednostka posiada na dzień bilansowy aktualny globalny budżet kosztów umowy, określający kwotę kosztów (łącznie z kosztami fazy posprzedażnej), których poniesienie - oprócz dotychczas poniesionych kosztów - jest nieodzowne dla pełnego wykonania umowy, wówczas przychody z tytułu tej umowy, jak i koszty ich osiągnięcia ustala się proporcjonalnie do stopnia zaawansowania umowy na dzień bilansowy.
8.2 W przypadku gdy stopień zaawansowania umowy ustalono:
8.2 e) metodą kosztową - wówczas przychody oblicza się w takim odsetku globalnego budżetu przychodów z umowy, jaki procent stanowią dotychczas poniesione koszty wykonania umowy do sumy dotychczas poniesionych kosztów wykonania umowy i kosztów nieodzownych do pełnego wykonania umowy, wynikających z aktualnego globalnego budżetu kosztów; kosztami osiągnięcia tych przychodów są dotychczas poniesione koszty wykonania umowy powiększone o ewentualną rezerwę na stratę, o czym mowa w pkt. 8.9,
8.2 f) innymi metodami określonymi w rozdziale V Standardu - wówczas część globalnego budżetu przychodów przypadającą na wykonaną część budowy oblicza się w sposób właściwy dla zastosowanej metody pomiaru stopnia zaawansowania budowy; kosztem osiągnięcia tych przychodów jest taki odsetek sumy dotychczas poniesionych kosztów wykonania umowy i kosztów nieodzownych do pełnego wykonania umowy wynikających z aktualnego globalnego budżetu kosztów, jaki procent stanowią przychody z wykonania umowy na dzień bilansowy do przychodów z pełnego wykonania umowy; koszty osiągnięcia przychodów powiększa ewentualna rezerwa na stratę, o czym mowa w punkcie 8.9.
8.2 W obu przypadkach zasadę obliczania wartości szacowanych przychodów z niezakończonych umów budowlanych rozliczanych za pomocą cen stałych przedstawia wzór:
8.2 P(t) = P * WZ (%) -(P (1)+... + P(t-1))
8.2 gdzie:
8.2 t - numer okresu realizacji umowy
8.2 P - globalny budżet przychodów umowy
8.2 P(t)- przychód szacowany z umowy w okresie t
8.2 P(1)+...+P(t-1) - przychody, które wpłynęły na wynik finansowy w poprzednich okresach WZ(%) - stopień zaawansowania umowy na dzień bilansowy3)
8.2 WZ(%) - stopień zaawansowania umowy na dzień bilansowy (3) (3) Jeżeli jednostka stosuje obmiar stopnia zaawansowania za pomocą cen kosztorysowych stosowanie wskaźnika procentowego zaawansowania może nie być konieczne
8.3 8.3. Jeżeli umowa budowlana przewiduje jej rozliczenie za pomocą cen „koszty plus”, zaś: a) ani umowa, ani ustalone w niej elementy kształtujące cenę nie są kwestionowane, b) kompletność i poprawność ustalenia dotychczas poniesionych kosztów wykonania umowy nie budzi zastrzeżeń wówczas przychody z tytułu tej umowy oblicza się jako iloczyn rzeczywiście poniesionych kosztów umowy w danym okresie, których pokrycie przez zamawiającego jest wysoce prawdopodobne oraz narzutu zysku (premii) zgodnie z warunkami umowy.
8.3 Kosztami osiągnięcia przychodów z tytułu tej umowy są rzeczywiście poniesione koszty wykonania umowy poniesione od daty rozpoczęcia umowy do dnia bilansowego.
8.3 Zasadę obliczania wartości szacowanych przychodów z niezakończonych umów budowlanych rozliczanych za pomocą cen „koszty plus” przedstawia wzór:
8.3 P(t) = KRP *(1 + NZ)
8.3 gdzie:
8.3 t - numer okresu realizacji umowy
8.3 P(t) - przychody szacowane z umowy w okresie t
8.3 KRP - rzeczywiście poniesione koszty umowy od daty rozpoczęcia umowy do dnia bilansowego, których pokrycie przez zamawiającego jest wysoce prawdopodobne
8.3 NZ - narzut zysku (%), zgodnie z warunkami umowy
8.4 8.4. Jeżeli na dzień bilansowy którykolwiek z warunków określonych w pkt. 8.2 lub 8.3 nie jest spełniony albo pokrycie przez zamawiającego poniesionych kosztów wykonania umowy budowlanej jest mało prawdopodobne, to przychody z tytułu umowy ustala się w wysokości tej części dotychczas poniesionych, od daty rozpoczęcia umowy do dnia bilansowego kosztów, w której ich pokrycie przez zamawiającego jest prawdopodobne. Kosztem osiągnięcia przychodów z tytułu tej umowy są rzeczywiście poniesione od daty rozpoczęcia umowy do dnia bilansowego koszty wykonania umowy. Zasadę obliczania wartości szacowanych przychodów w takich przypadkach przedstawia wzór:
8.4 P(t) = KRP -(P(1) + ... + P(t-1))
8.4 gdzie:
8.4 t - numer okresu realizacji umowy
8.4 Pt - przychody szacowany z umowy w okresie t
8.4 P(1)+…+P(t-1) - przychody, które wpłynęły na wynik finansowy w poprzednich okresach KRP - rzeczywiście poniesione koszty umowy od daty rozpoczęcia umowy do dnia bilansowego, których pokrycie przez zamawiającego jest wysoce prawdopodobne
8.5 8.5. Zasadę obliczania wartości szacowanych kosztów z niezakończonych umów budowlanych, dla każdego z wariantów jej rozliczenia zaprezentowanych w pkt. 8.2-8.4 przedstawia wzór:
8.5 K(t) = K * WZ (%)-(K(1) +... + K(t-1))
8.5 gdzie:
8.5 t - numer okresu realizacji umowy
8.5 K(t) - szacowane koszty umowy w okresie t
8.5 K(1)+...+K(t-1) - koszty, które wpłynęły na wynik finansowy w poprzednich okresach
8.5 K - globalny budżet kosztów umowy (4)), korygowany (aktualizowany) na bieżąco podczas trwania umowy w celu uwzględnienia przewidywanych przyszłych zmian w realizacji prac (uprawdopodobnionych) (4) Przez globalny budżet kosztów rozumie się sumę kosztów już poniesionych oraz zaktualizowanych kosztów planowanych wymagających jeszcze poniesienia dla wykonania umowy łącznie z rezerwą na koszty usunięcia usterek, które ujawnią się w okresie rękojmi lub gwarancji
8.5 WZ(%) - stopień zaawansowania umowy
8.6 8.6. Wszelkie skutki zmian zakresu umowy, przewidzianej w niej ceny, aktualizacji globalnego budżetu kosztów budowy, aktualizacji globalnego budżetu przychodów z budowy dopływu opóźnionych dokumentów poniesienia kosztów (np. faktur podwykonawców) itp. wpływają w całości na przychody i koszty ich osiągnięcia tego okresu w którym zmiany te nastąpiły i ewentualnie okresów następnych. Nie koryguje się przychodów i kosztów odniesionych na wyniki finansowe poprzednich okresów.
8.7 8.7. Przykładami umów budowlanych, w przypadkach których pokrycie poniesionych kosztów jest mało prawdopodobne (por. pkt 8.4) są umowy budowlane, których: a) warunki nie są w pełni możliwe do wyegzekwowania, b) zakończenie zależy od wyników toczącego się sporu, c) wykonawca nie jest w stanie zrealizować.
8.8 8.8. Przy ustaleniu dotychczas poniesionych kosztów wykonania umowy (por. pkt 8.2.d, 8.3, 8.4) nie bierze się pod uwagę wartości nie zużytych materiałów budowlanych ogólnego przeznaczenia ani zaliczek udzielonych podwykonawcom na poczet przyszłych świadczeń. Są to zapasy względnie należności.
8.9 8.9. Na całkowitą, przewidywaną na wykonaniu danej umowy stratę (wynika ona m.in. z porównania aktualnych globalnych budżetów przychodów i kosztów umowy) z chwilą jej ujawnienia tworzy się niezwłocznie, w ciężar kosztów osiągnięcia przychodów, rezerwę. W następnych okresach sprawozdawczych o odpowiednią część wykorzystanej rezerwy pomniejsza się koszty osiągnięcia przychodów z tytułu wykonania umowy. Rezerwa na przewidywaną stratę na umowie traktowana jest, zgodnie z KSR 6 „Rezerwy, bierne rozliczenia międzyokresowe kosztów, zobowiązania warunkowe”, jako rozliczenie międzyokresowe bierne, zaś koszty z nią związane obciążają koszty umowy budowlanej.
8.10 8.10. Powstające przy księgowym ujęciu przychodów z tytułu wykonania umów i kosztów ich osiągnięcia ewentualne różnice prezentuje się odpowiednio w bilansie i ujawnia w informacji dodatkowej. Różnice te wykazuje się w bilansie w „rozwartym szyku”, bez ich saldowania. Szczegółowy zakres prezentacji i ujawnień przedstawia rozdział IX.
8.11 8.11. Aby ułatwić ustalenie, czy do umowy budowlanej zastosowanie mają postanowienia pkt 8.2, 8.3 lub 8.4 w załączniku nr 1do Standardu podaje się schematy postępowania.